برترین بخشندگى

ـ امام على (ع ) : برترین بخشندگى بخشیدن موجودى است .
ـ برترین بخشش رسانیدن حقوق به صاحبان آنهاست .
ـ برترین بخشندگى آن است که با وجود تنگدستى باشد.
ـ برترین بخشندگى بخشیدن دسترنج است .
ـ بخشش تهیدست برترین بخشش است .
ـ پیاپى نیکى کردن از کمال بخشندگى است .
ـ اوج بخشندگى بخشیدن موجودى است .
ـ نهایت بخشندگى این است که دسترنجت را ببخشى .
ـ امام حسن (ع ) در پاسخ به این سؤال که بخشندگى چیست ؟
فرمود: بخشیدن دسترنج .
ـ امـام عـلـى (ع ) : کـامـلـتـریـن بخشندگى کسب مکارم اخلاق و به عهده گرفتن خسارتها و تاوانهاست .
ـ امام حسین (ع ) : بخشنده ترین مردم کسى است که به آن که به او چشم امید نبسته بخشش کند .
ـ پیامبر خدا (ص ) : بخشنده ترین مردمان آن کس است که جان و مال خود را در راه خدا ببخشد.

تفسیر گشاده دستى

ـ امام حسن (ع ) ـ آنگاه که امیرالمؤمنین (ع ) از او پرسید : فرزندم ! گشاده دستى چیست ؟
فرمود ـ : بخشش کردن در روزگار تنگدستى و توانگرى .
ـ در خـبـرى دیـگـر آمـده است که حضرت پاسخ داد: این که نیاز سائل را برآورى و هر چه دارى ببخشى .

ویژگى انسان بخشنده

ـ امام صادق (ع ) : بخشنده , بخشنده نباشد مگر آن گاه که سه خصلت داشته باشد: در توانگرى و تـنـگـدسـتى مال خویش را ببخشد, آن را به کسى که مستحق است ببخشد و تشکرى که در برابر خوبى خود به کسى دریافت مى کند بیشتر و ارزشمندتر از آن چیزى بداند که به او داده است.
ـ امـام رضـا (ع ) ـ در حـال طواف سؤال شد بخشنده کیست ؟
فرمود ـ : سخن تو دو صورت دارد: اگـر از مـخـلـوق مى پرسى , بخشنده کسى است که آنچه را خدا بر او واجب کرده است بپردازد و بخیل کسى است که از پرداختن آنچه خدا بر او فرض کرده است دریغ ورزد.
اگـر بـه بـنـده اى عطا کند به او چیزى داده است که از آن او نیست و اگر عطا نکند چیزى از او دریغ داشته است که از آن او نیست .
ـ امام على (ع ) : مردم دو گروهند: بخشنده اى که ندارد و دارایى که نمى بخشد.

جستن کانهاى بخشش و کرم

ـ امـام صادق (ع ) : اگر جویاى بخشندگى هستى به معدنهاى آن رجوع کن , زیرا بخشندگى را معدنهایى است ومعدنها را ریشه هاست و ریشه ها را شاخه ها و شاخه ها را میوه .

ـ امـام عـسکرى (ع ) : کسى که نبخشیدن را (به جاى خویش ) بلد نباشد, بخشیدن به موقع را نیز بلد نیست .
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : آیا شما را از بخشنده ترین بخشندگان خبر ندهم ؟
خداوند, بخشنده ترین بخشندگان است و من بخشنده ترین فرزندان آدم مى باشم .
ـ پیامبر خدا(ص ) : بخشندگى بزرگترین خوى خداوند است .
ـ بـخـشندگى یکى از درختان بهشت است که شاخه هاى آن در دنیا آویزان است بنابراین , هر که بخشنده باشد به یکى از شاخه هاى آن آویزان شده و آن شاخه او را به طرف بهشت مى کشاند.
ـ امـام صـادق (ع ) : بخشندگى از اخلاق پیامبران است و ستون ایمان مى باشد هیچ مؤمنى نیست مگر آن که بخشنده است و تنها آن کس بخشنده است که از یقین و همت والا برخوردارباشد , زیرا که بخشندگى پرتو نور یقین است هر که هدف را بشناسد بخشش بر او آسان شود.
ـ امام على (ع ) : بخشندگى موجب نزدیکى (به خدا و مردم ) است .
ـ امـام صادق (ع ) : خداى تبارک و تعالى اسلام را به عنوان دین شما برگزید , پس با بخشندگى و خوشخویى ملازم آن باشید.
ـ بهترین افراد شما بخشندگان شمایندو بدترینتان بخیلانتان .
ـ امام على (ع ) : آقایان مردم در دنیا بخشندگانند و در آخرت پرهیزگاران .
ـ به زیور بخشندگى و پارسایى آراسته شو , که این دو زیور ایمانند و بهترین خصلتهاى تو.

بخشندگى خوى پیامبران است .

ـ پیامبر خدا(ص ) : خداوند هیچ ولى خودرا جز بر خمیره بخشندگى نسرشت .
ـ امام على (ع ) : بخشندگى , خصلت است .
ـ بخشندگى , خوى است .
ـ بخشندگى , خوى پیامبران است .
ـ بـخشندگى و شجاعت دو خصلت ارجمندند که خداوند سبحان آنها را در وجود هر که دوستش بدارد و او را بیازماید قرار مى دهد.
ـ شجاعترین مردم بخشنده ترین آنهاست .

بخشندگى پوشاننده عیبهاست

ـ امام على (ع ) : بخشندگى , پوشاننده عیبهاست .
ـ روپوش عیبها , بخشندگى و مناعت است .
ـ عیبهاى خود را با بخشندگى بپوشانید , که آن پوشاننده عیبهاست .

ـ پیامبر خدا(ص ) : شخص بخشنده به خدا , مردم و بهشت نزدیک است .
ـ خداى عزوجل به موسى (ع ) وحى فرمود که : سامرى را نکش , زیرا او بخشنده است .
ـ پـیامبر خدا(ص ) به عدى بن حاتم طائى فرمود : عذاب سخت از پدر تو , چون بخشنده بود ,دفع شد.
ـ روایت شده که جماعتى اسیر را نزد رسول خدا(ص ) آوردند آن حضرت به امیرمؤمنان (ع ) دستور داد گـردنـشان را بزند و سپس فرمود یک نفر از آنان را جدا کند و او را نکشدآن مرد گفت : چرا مرا از دوستانم جدا کردى در حالى که گناه همه ما یکسان است ؟
پیامبرفرمود : خداى عزوجل به مـن وحـى فـرمـود که تو بخشنده قوم خود هستى و تو را نکشم مرد گفت : پس من نیز گواهى مى دهم که خدایى جز اللّه نیست و تو رسول خدا هستى .

غذاى بخشنده و اطعام او

ـ امـام رضـا(ع ) : شخص بخشنده از غذاى مردم مى خورد , تا مردم از غذاى او بخورند , اماشخص بخیل از غذاى مردم نمى خورد تا آنها نیز از غذاى او نخورند.
ـ پیامبر خدا(ص ) : غذاى بخشنده ,داروست و غذاى بخیل , درد.

مرز بخشندگى

قرآن :                                         

دسـتت را به گردنت بسته مدار و آن را به تمامى مگشاى که ملامت دیده و حسرت زده خواهى نشست .
ـ امام عسکرى (ع ) : بخشندگى اندازه اى دارد که اگر از آن فراتر رود اسراف است .
ـ امام على (ع ) : بخشنده باش اما ولخرج مباش , صرفه جو باش اما سخت گیر مباش .
ـ امـام صـادق (ع ) : بـخـشـنـده آن ولـخـرجـى نـیست که اموال خود را نابجا حیف و میل کند , بـلـکـه بـخـشـنده کسى است که زکات و دیگر حقوق مالى را که خداى عزوجل بر او واجب کرده است بپردازد.
ـ پـیـامـبر خدا(ص ) : بخشنده کسى است که در اموال خود و براى رضاى خدا بخشندگى داشته باشد کسى که در راه معصیت خدا دست و دل باز باشد , بارکش خشم و ناخشنودى خداست چنین کسى بخیل ترین مردمان نسبت به خوداست چه رسد به دیگران .

بخل

.قرآن:

 آنان که بخل مى ورزند و مردم را به بخل فرمان مى دهندو آنچه را که خداوند از فضل خویش به آنان داده است پوشیده نگه مى دارند و ما براى کافران عذابى خوار کننده فراهم آورده ایم.
آگـاه بـاشید که شما را دعوت مى کنند تا در راه خدا انفاق کنید بعضى از شما بخل مى ورزند و هـر کـس کـه بخل ورزد در حق خود بخل ورزیده است زیرا خدا بى نیاز است و شما نیازمندانید و اگر روى برتابید به جاى شما مردمى دیگر آرد که هرگز همسان شما نباشند.
ـ امـام عـلـى عـلیه السلام بخل در بردارنده بدیهاى هر عیبى است و افسارى است که (بخیل ) به وسیله آن به سوى هر بدى کشانده مى شود.
ـ امام سجاد علیه السلام من از پروردگارم شرم مى کنم که براى برادرى از برادران خود از خداوند بـهشت طلب کنم و آن گاه درهم و دینار را از او دریغ دارم , زیرا روز قیامت به من گفته خواهد شد : اگر بهشت [ از تو ] بود هر آینه نسبت به آن بخیلتر و بخیلتر وبخیلتر بودى !!!.
ـ روایت شده : از بخل بپرهیزید که بخل آفت است و در انسان آزاده و مؤمن یافت نمى شود بخل با ایمان ناسازگار است .
ـ امـام صـادق عـلـیه السلام اگر خداوند عزوجل براستى پاداش و عوض مى دهد, پس دیگر بخل ورزیدن چرا؟
ـ هر که از بخل برهد به شرافت دست یابد.

بخیل

ـ امام على علیه السلام آدم بخیل خزانه داروارثان خود است .
ـ بخل همنشین خود را خوار مى دارد و کناره گیر از خود را ارجمند.
ـ بخیل هیچ دوستى ندارد.
ـ در شگفتم از بخیل که فقر و نادارى را که از آن گریزان است به سوى خود مى شتاباند و توانگرى و ثروتى را که در پى آن است از دست مى دهد او در دنیا مانند تهیدستان به سر مى برد و در آخرت همچون توانگران از او حسابرسى مى شود.
ـ امام صادق علیه السلام در شگفتم از کسى که دنیا به او روى آورده است و او بخل مى ورزد, یا دنیا از او رویـگردان است و نسبت به آن بخل مى ورزد, زیرا با وجود رویکرد دنیاانفاق به او (آدم بخیل ) زیانى نمى رساند و در صورت پشت کردن دنیا به او بخل و امساک به او سودى نمى رساند.
ـ بخیلان بیش از همه باید براى مردم آرزوى توانگرى کنند, زیرا وقتى مردم بى نیاز شدند از اموال و داراییهاى بخیلان چشم برمى دارند.
ـ در بخل بخیل همین بس که به خداى خود بدگمان است کسى که به عوض یقین داشته باشد, بذل و بخشش مى کند.
ـ بخیل نباید به صله رحم چشم بدوزد.
ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بیگانه ترین شما از من آدم بخیل بد زبان زشت کردار است .
ـ امام على علیه السلام نیاز تو به آدم بخیل خنکتر از زمهریر (سرماى بسیار سخت ) است .
ـ پـیـامـبـر خدا صلى اللّه علیه و آله در روز رستاخیز آتش با سه نفر سخن مى گوید و به ثروتمند مـى گـوید: اى کسى که خداونددنیایى فراوان و فراخ و سرشار به تو داد و فقیر اندکى قرض از تو خواست و تو ندادى و بخل ورزیدى پس (آتش ) او را فرومى بلعد.

ویژگیهاى بخیل

ـ امام صادق علیه السلام بخیل کسى است که مالى را به ناروا به دست آورد و آن را بیجا خرج کند.
ـ پـیـامـبـر خدا صلى اللّه علیه و آله بخیل واقعى کسى است که از پرداخت زکات واجب مال خود سرباز مى زند و از بخشش به قوم وخویشان خود دریغ مى ورزد و در جز این موارد تبذیر مى کند.
ـ امـام کـاظـم علیه السلام بخیل کسى است که در پرداخت آنچه خدا بر او واجب کرده است بخل ورزد.
ـ پـیـامـبـر خـدا صـلى اللّه علیه و آله مردان چهار گروهند: بخشنده , بزرگوار, بخیل و فرومایه بـخـشـنـده کـسـى اسـت کـه مـى خورد ومى خوراند, بزرگوار کسى است که خود نمى خورد و مـى خـورانـد, بـخـیل کسى است که مى خورد و به کسى چیزى نمى دهد و فرومایه کسى است نه مى خورد و نه به کسى مى دهد.
ـ بخیل واقعى کسى است که نام من نزد او برده شود و بر من درود نفرستد.
ـ امام صادق علیه السلام بخیل کسى است که از سلام کردن بخل ورزد.

بخیلترین مردم

ـ پـیـامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بخیلترین مردم کسى است که در پرداخت آنچه خدا بر او واجب گردانیده است بخل ورزد.
ـ امـام عـلـى عـلیه السلام بخیلترین مردم کسى است که مال خویش را از خود دریغ دارد و براى وارثانش بگذارد.
ـ دریغ کردن از پرداخت اموالى که خدا واجب کرده است زشت ترین نوع بخل است .
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام امیرالمؤمنین پنج بار شتر خرما براى مردى فرستاد مردى به امیرالمؤمنین عرض کرد: به خدا قسم فلانى از تو (این مقدار) نخواسته است ، یک بار ازپنج بار براى او کـافى است امیرالمؤمنین فرمود: خدا امثال تو را در میان مؤمنان زیاد نکند! من مى بخشم و تو بخل مى ورزى !.
ـ امام على علیه السلام چشم پوشیدن از آنچه در دست مردم است بالاتر از بخشندگى است .
ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بخیلترین مردم کسى است که در سلام کردن بخل ورزد.

ولخرجی

قرآن
حـق خـویـشـان و مسکینان و در راه ماندگان را بپرداز وهیچ ولخرجى مکن همانا ولخرجان با شیاطین برادرند و شیطان نسبت به پروردگارش ناسپاس بود.
ـ امـام على علیه السلام بخشنده باش اما ولخرجى مکن , و صرفه جو باش لیکن خسیس و سختگیر مباش.
ـ ولخرجى سرلوحه فقر و نادارى است .
ـ ولخرجى همنشینى بینواست .
ـ هر که به ولخرجى افتخار کند با تهیدستى خرد و خوار شود.

منبع : میزان الحکمه

http://roz1380.blogfa.com/